• Sanal Müze

    • SEARCH EVENT

    Julıopolıs Projesi

    Image

    "Türkiye'nin En Büyük Nekropol Alanlarından Biri ..."

    Juliopolis Antik Kenti Nekropolü Aladağ Çayı’nın iki yakasına konumlanmış nekropol alanlarından oluşmaktadır.

     

    Mezarlar üzerine yapılan arkeolojik ve antropolojik çalışma, Anadolu’daki en büyük nekropol alanlarından biri olan bu antik mezarlığın kronolojik olarak Helenistik dönemden itibaren kullanılmaya başlandığını, Roma Erken İmparatorluk Döneminde Yoğun bir şekilde kullanıldığını ve Geç Antik Dönemin sonlarına kadar da bu kullanımın sürdüğünü göstermiştir.

     

    Anadolu Medeniyetleri Müzesi (AMM) tarafından geçtiğimiz yıllarda sürdürülen düzenli kurtarma kazılarından gün ışığına çıkarılan arkeolojik eser ve iskelet kalıntılarının bilimsel açıdan incelenmesi Anadolu Kültür Tarihi ve Dünya Kültürel Mirası bağlamında önem arz etmektedir. Bu açıdan Juliopolis Projesi, çağdaş bilimsel yaklaşımın bakış açısını ve gereklerini yerine getirerek Antik Kent ve Nekropolü üzerine bilimsel araştırmaların derinleştirilmesi için araştırmalar sürdürülmesi, yapılmakta olan ve tasarlanan araştırmalar için uygun nitelikte bir altlığın oluşturulmasını kendine birincil amaç olarak benimsemiştir.

    2017 yılında, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (KU VEKAM) ile Hacettepe Üniversitesi paydaşlığında başlatılan Juliopolis Projesi, Doç. Dr. Ali Metin Büyükkarakaya yürütücülüğünde, arkeolog Muhammed Dolmuş koordinatörlüğünde çalışmalarına devam etmektedir. Çok disiplinli bir altyapı ve çağdaş bir bakış açısıyla tasarlanmış bir proje olarak biyolojik antropolojinin çeşitli dallarından arkeolojinin alt disiplinlerine, jeolojiden fizik ve kimyaya, gösel iletişim ve dijital altyapıdan sosyal antropolojiye birçok bilimi ve bu alanların uzmanlarını bir araya getirmiştir.

    Image

    Juliopolis Proje’sinin temel amaçlarından biri, nekropoldeki insan kalıntıları üzerinde çok disiplinli biyoarkeolojik araştırmalar gerçekleştirmektir. İskelet kalıntıları üzerine incelemeler Juliopolis Proje yürütücüsü ve bilimsel danışmanı Doç. Dr. Ali Metin Büyükkarakaya öncülüğünde uzman bir kadro ile  Hacettepe Üniversitesi İnsan Davranışsal Ekolojisi ve Arkeometri laboratuvarında (İDEA lab) yürütülmektedir. Bu araştırma dahilinde Juliopolis Doğu ve Batı Nekropol alanlarından gün ışığına çıkarılmış insan kalıntılarının paleodemografik ve paleopatolojik incelemelerine başlanmış aynı zamanda çeşitli tafonomik koşulların insan kalıntılarının korunma durumları etkisi üzerine de incelemeler sürdürülmektedir.Juliopolis’ten elde edilen kemik, diş ve saç gibi insan kalıntıları bir yandan beslenme durumlarının ortaya çıkarılması için izotopik açıdan diğer yandan eski insan toplulukları arasındaki genetik yakınlıkların belirlenebilmesi açısından antik DNA bağlamında incelenmeye devam etmektedir.

     

    Bunlara ek olarak yine bu kalıntılarda çeşitli yöntemler (Sinkrotron Radyasyon, Bilgisayarlı Tomografi, Fotogrametri) kullanılarak farklı araştırma sorularının yanıtlanabilmesi için çalışmalar yürütülmektedir.

    Image

    Juliopolis Antik Kenti ve Nekropol alanlarından elde edilen verilerin 3 Boyutlu taramaları, dijital ortamda altlıklarının oluşturulması, bu verilerden çağdaş teknikler kullanılarak yeni sergileme ve belgeleme yöntemleri gibi çalışmalar proje Dijital Arkeoloji Sorumlusu Doç. Dr. Evren Sertalp tarafından gerçekleştirilmektedir.

    Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Bölümü öğretim üyelerinden Doç. Dr. İnan Ulusoy, Dr. Erdal Şen ve Dr. Caner Diker’den oluşan ekip başta Juliopolis antik kenti ve nekropol alanları olmak üzere yakın bölgenin jeoloji ve jeoarkeoloji çalışmalarını yürütmektedir. Bu kapsamda kazı alanında “Elektromagnetik ve Elektrik Yöntemler” dahilinde uzaktan algılama yöntemleri kullanılmakta, antik kent ve çevresininin jeolojik oluşmları ve bunların haritalandırılmaları yapılmaktadır.

    Günümüz arkeoloji yaklaşımına uygun olarak kazı alanı ve çevresininin İHA (İnsansız Hava Aracı) ile uzaktan algılama ve belgeleme yöntemleri proje ekip üyelerinden arkeolog Çağrı Sarıkaya tarafından gerçekleştirilmektedir. 3 Boyutlu fotogrametrik modeller, topoğrafik planlar, dağılım haritaları ve CAD ortamına koordinat veri tabanı altyapısı gibi üretimler bilimsel araştırmalara önemli katkılar sunmaktadır.

    Image
    Image

    Bunların yanı sıra, nekropol, kilise ve savunma duvarının Ortofoto çıktı ve 3 Boyutlu model üretimi ve mobil cihaz yardımı ile Lidar taramaları, ABD Ankara Büyükelçiliğince desteklenen “Safeguarding Juliopolis – Initial Phase” başlıklı proje desteğiyle gerçekleştirilmiştir. Aynı kapsamda kilisenin LİDAR tarama işlemleri ile kilise rölöve ve restitüsyon işlemleri tamamlanmıştır. 

    Çağdaş yöntemlerin kullanıldığı disiplinlerarası çalışmanın bir örneği olan projemiz kapsamında planlanan Juliopolis Antik Kenti’nin tarihi coğrafyasını belgelemek, anlamak ve anlamlandırmak adına, jeoloji, arkeoloji, antropoloji ve mimarlık gibi çeşitli bilim dallarının tüm olanaklarını kullanarak çalışmalarına devam etmektedir.

    Image

    Geçmişin Yüzleri

    2019 yılından itibaren Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Koç Üniversitesi VEKAM ve Hacettepe Üniversitesi İDEA lab işbirliği antik kente ait bir Dijital Arkeoloji Arşivi projesi hayata geçirilmiş, bu kapsamda Juliopolis Antik Kentine ait nekropol alanlarından ele geçen buluntuların ve 2017 yılından itibaren gerçekleştirilen çalışmalara ait üretimlerin arşivlenmesine başlanmıştır.

    Genel anlamda Juliopolis ile ilgili çalışmaların bilimsel niteliğinin her yönden kuvvetlendirilerek ilerletilmesi ve kamusal arkeoloji yaklaşımı gözetilerek alanla ilgili bilginin ve bizatihi alanın kendisinin bilimsel araştırmalara, araştırmacılara, halka ve en önemlisi gelecek nesillere uygun bir şekilde anlatılması ve hazırlanması projenin temel hedefleri arasında yer almıştır. 

    Image

    Çok boyutlu olan Proje kapsamında; alanın uzaktan algılama yöntemleri ile tetkiki, mezarların coğrafi bilgi sistemleri çerçevesinde konumlandırılması gibi çalışmalar da hayata geçirilmiştir. Ayrıca bölge halkı ile yapılan sosyal antropolojik çalışmalara başlanmış, kültürel miras bilincinin geliştirilebilmesi bağlamındaki etkinlikler için bölge ileri gelenleri ve kurum/kuruluşları temsilcileri ile görüşmelere başlanmıştır. 

    Anadolu’nun çoğu yerinde olduğu gibi Antik Kent ve çevresinde de, ne yazık ki yasa dışı kazı faaliyetleri ciddi zarar verici boyutlardadır. Hem bu yasa dışı faaliyetlerin önlenmesi adına gerçekçi çözümlerin üretilmesi hem de yerli ve yabancı misafirlerin alanı ziyaretlerindeki uygun koşulların hazırlanabilmesi için gerekli altyapının kurulması önem arz etmektedir. Bu kapsamda sit alanının gelecek kuşaklara güvenli bir şekilde bırakılabilmesi ve çeşitli kamusal arkeoloji çalışmalarının da rahatlıkla sürdürülebilmesi adına Alan Yönetim Planının oluşturulması çalışmalarına da başlanmıştır.

    Image